RoboCup 2011’in Ev Sahibi Türkiye!

2008'Eylül - TBD Bilişim

2050 yılında insansı robot futbol takımı, dünya şampiyonu futbol takımıyla FIFA kurallarına göre bir maç yapacak. Sizce kim yener?

İnsanlar robotları yener diyorsanız, Deep Blue’nun dünya satranç şampiyonunu nasıl yendiğini hatırlatmak isterim!

Robotik dünyasının en önemli etkinliklerinden biri olan “robotlar arası kupa” RoboCup 2008, Temmuz ayında Çin’de yapıldı. Suzhou şehrinde yapılan kupaya 35 ülkeden 400’e yakın takım katıldı. Sempozyum ve dört ana daldaki yarışmalardan oluşan bu etkinlik, robotik alanındaki gelişmelerin de bir yansıması niteliğinde. Ana teması robotlar arası futbol karşılaşmaları olsa da, arama-kurtarma ve evde robot kullanımı gibi dallarda da yarışmalar düzenleniyor. Gençlere yönelik “RoboCup Junior”da futbol ve arama-kurtarma yanında dans da yer alıyor.

Robotlar arası futbol yarışmalarında robotlar tamamen otonom olarak kendi kendilerine hareket ediyorlar. Birçok klasman var: Küçük boy, orta boy, standart platform, insansı ligi. Bunlara ek olarak tamamen sanal ortamda gerçekleştirilen simülasyon ligi de var.

Küçük ve orta boy liglerindeki robotlar tekerlekle hareket ediyorlar. Sahanın üzerindeki ya da kendi üzerlerindeki kameralardan alınan görüntüyü işleyip hareket ediyorlar. Gayet hızlı ve becerikli olan bu robotları seyretmek çok zevkli. Standart platform liginde, 4 ayaklılar, 2 ayaklılar ve Nao simülasyon olarak üç dal bulunuyor. Sony’inin üretimine yıllar önce son verdiği robot köpek AIBO’ların kullanıldığı 4 ayaklılar klasmanı bu yıl son olarak yapıldı. Fransızların geliştirdiği insansı robot Nao’ların kullanılmaya başlandığı 2 ayaklılar klasmanı gelecek yıl standart platformu oluşturacak. Bu ligdeki amaç standart bir donanım altyapısı kullanarak takımların yapay zekâ ve programlama alanındaki maharetleriyle yarışması. Bu ligin simülasyon dalında da Microsoft’un Robotics Studio ve Cyberbotics’in simülasyon yazılımları kullanılıyor.

İnsansı ligi “çocuk boy” ve “genç boy” klasmanlarında yapılıyor. Tekerlekli robotların performansı ne yazık ki şimdilik 2 ayaklı insansı robotlarda yok. Topu takip etmeleri, topa ulaşmaları, topa vurmaları kimisinde dakikalar sürüyor. Bunları seyretmek bazen gerçekten sabır istiyor. Fakat bu bir süreç. Birkaç yıl içerisinde onlar da seri bir şekilde futbol oynamaya başlayacaklar elbet. O zaman geldiğinde robotların futbol karşılaşmaları televizyonlarda naklen bile yayınlanacak.

Nisan ayında Çankaya Üniversitesi’nde konuşmacı olarak katıldığım robot etkinliğinde, Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Bölüm Başkanı ve robotik takımı lideri Prof. Dr. Levent Akın’ın robotların nasıl futbol oynadıklarını detaylıca anlattığı seminerinde bu işin göründüğü kadar kolay olmadığını, hesap-kitap işlemlerinin, yapay zekânın önemini çok net olarak gördüm. Yıllardır “niye bu kadar çok para alıyorlar” diye futbolcuları eleştiriyordum. Seminerde futbolcuların bu parayı hak etiklerine ikna oldum!

Tek Takım Boğaziçi Üniversitesi’nden
Boğaziçi Üniversitesi robot takımının yıllardır gösterdikleri özverili çalışmalarının sonucu RoboCup 2011 yılında İstanbul’da düzenlenecek. Avrupa Kültür Başkenti olacağımız 2010 yılı için takımımız büyük çaba gösterse de kazanan Singapur oldu.

RoboCup’ta Türkiye’yi yıllardır Boğaziçi Üniversitesi tek başına temsil ediyor. Prof. Dr. Levent Akın liderliğindeki robotik takımı 4 ayaklılar (AIBO robot köpek) ve simülasyon gibi dallarda yarışıyor. Bu yıl Nao robotlarıyla 2 ayaklılarda da yarıştı. Diğer üniversitelerimiz de RoboCup’a katılmak için çalışıyor. Umarız gelecek yıl ön elemeyi geçip, birçok üniversitemiz ve takımız Avusturya’nın Graz şehrinde yapılacak RoboCup 2009’a katılır ve güzel sonuçlar alırız. 2011 yılında başarılı bir ev sahibi olmak için sadece üniversitelerimizin değil liselerimizin de RoboCup’a odaklanması şart. Bu yıl sadece RoboCup Junior’a 195 takım katıldı!

Birçok okurumuzu şaşırtacaktır ama, İran bu yıl 9 dereceye girdi. Ve bu bir tesadüf değil. Yıllardır başarılı bir performans gösteriyorlar. Diğer komşumuz Yunanistan da boş durmuyor. Büyük bir atak yapıp standart platform 2 ayaklılarda (Nao) üçüncü oldu. Bunların Microsoft Robotics Studio yazılımı ile simülasyonunda ise birinci!